Vào một ngày tháng 10 năm 2012, vùng đất yên bình ven sông tại xã Tân Lộc Thượng, thành phố Long Hòa, tỉnh Nam Giang, bỗng dậy sóng vì sự mất tích bí ẩn của bà cụ Trần Thị Cúc, 65 tuổi – một người phụ nữ sống neo đơn trong ngôi nhà nhỏ giữa cù lao biệt lập.

Người đầu tiên phát hiện sự bất thường là cháu gái của bà – Nguyễn Thị Thảo, 28 tuổi. Sau nhiều ngày gọi điện không ai bắt máy, Thảo tức tốc từ Sài Gòn trở về quê. Cổng nhà bị khóa từ bên ngoài, cửa chính bị cài then bên trong, xe đạp và đôi dép vẫn nằm nguyên vị trí, không có dấu hiệu đột nhập hay trộm cắp. Nhưng căn nhà im lặng một cách bất thường, như thể bà Cúc tan biến không để lại dấu vết nào.

Láng giềng đều xác nhận đã hơn một tuần không thấy bà ra ngoài làm vườn hay giặt giũ. Một người dân nhớ lại đêm 15 tháng 10 có mưa lâm râm, có thấy một chiếc xe máy lạ dừng gần nhà bà Cúc, nhưng không rõ mặt người lái. Con chó nhà hàng xóm hôm đó sủa rít lên như phát hiện điều gì.

Công an xã phối hợp cùng thành phố vào cuộc điều tra. Hiện trường trong nhà vẫn gọn gàng, nhưng nhiều chi tiết bất thường: điện thoại Nokia bị tháo pin, tiền mặt và nữ trang không còn, chiếc hộp sắt vốn dùng để cất đồ quý bị rỗng, khóa cửa thì biến mất.

Dấu vết quan trọng được phát hiện là một vệt kéo lê mờ ở sân sau dẫn ra bờ rạch, cùng những vết giày đàn ông và vết bánh xe máy. Khu vực rạch phía sau vắng người qua lại, chỉ có dân địa phương mới thông thuộc địa hình.

Ba ngày sau, vào sáng 23 tháng 10, một người đánh cá – ông Bảy Mừng – phát hiện một chiếc rương sắt màu xanh mắc trong đám lục bình giữa rạch. Khi mở nắp, cảnh sát chứng kiến một cảnh tượng kinh hoàng: thi thể một người phụ nữ đã bị phân xác, từng phần được bọc trong bao tải, lẫn với quần áo và sợi dây buộc tóc. Mẫu ADN xác nhận đó chính là bà Trần Thị Cúc.

Từ đây, vụ án chuyển hướng sang điều tra giết người và phi tang xác. Tang vật là chiếc rương vốn dùng trong ngành xây dựng, bên trong còn dính vết sơn và đất đỏ. Kết luận cho thấy nạn nhân bị giết, phân xác, nhét vào rương rồi chở xe máy đi phi tang trong đêm.

Nghi phạm phải là người quen biết bà Cúc, hiểu thói quen sinh hoạt, biết vị trí cất giữ tài sản, và đủ sức vận chuyển thi thể ban đêm mà không gây chú ý. Cảnh sát loại trừ các đối tượng bên ngoài sau khi kiểm tra alibi, định vị sóng điện thoại, và camera trong vùng.

Người đầu tiên được đưa vào diện nghi vấn là Nguyễn Thị Thảo – cháu gái, người báo án. Tuy nhiên, cô có bằng chứng ngoại phạm rõ ràng: dữ liệu định vị điện thoại cho thấy cô đang du lịch Đà Lạt, được xác minh bằng vé máy bay, hóa đơn khách sạn và sao kê thẻ ngân hàng.

Trong quá trình kiểm tra các tuyến đường phụ, công an phát hiện một đoạn clip từ camera an ninh gần hiện trường, quay vào rạng sáng 16 tháng 10. Hình ảnh mờ nhòe cho thấy một người đàn ông chở chiếc rương sắt trên xe máy không biển số, dáng người gầy, nghiêng trái khi lái.

Từ hình dáng và thói quen, ban chuyên án khoanh vùng đến Trần Văn Duy, 22 tuổi – cháu trai của bà Cúc, em ruột của Thảo. Duy từng sống với bà một thời gian, sau đó rời quê lên Bình Dương làm phụ hồ. Hắn từng có tiền án về tội đánh bạc.

Khi cảnh sát tìm đến nơi làm việc của Duy, chủ thầu xác nhận hắn có xin nghỉ về quê đúng thời điểm vụ án xảy ra. Dữ liệu sóng điện thoại cho thấy hắn có mặt tại cù lao từ đêm 15 đến sáng 18. Đặc biệt, dáng đi và tư thế lái xe trong đoạn clip trùng khớp đến 81% với đặc điểm của Duy.

Duy sau đó bị phát hiện đang lẩn trốn tại một nhà trọ ở Biên Hòa, cùng với số tiền hơn 40 triệu đồng, nữ trang và sổ tiết kiệm mang tên bà Cúc. Hắn bị bắt giữ và khai nhận toàn bộ tội ác.

Theo lời khai, chiều 15 tháng 10, Duy từ Bình Dương về quê, mượn xe bạn, giả vờ về thăm bà để xin tiền. Khi bị bà mắng và từ chối, trong cơn giận và tuyệt vọng, hắn đã ra tay bóp cổ bà đến chết. Sau đó, hắn lục soát, lấy hết tài sản rồi phân xác bà bằng cưa sắt mang theo, nhét vào rương sắt, chở ra rạch ném phi tang.

Lời khai của hắn lạnh lùng, không một giọt nước mắt, không chút ăn năn. Hắn nói đơn giản rằng: “Bà già rồi, có vàng bạc cất giữ mà không cho cháu, còn mắng chửi nữa thì giữ làm gì?”

---

Tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, Trần Văn Duy bị tuyên án tử hình vì các tội danh: giết người, cướp tài sản, xâm phạm thi thể. Cái chết bi thảm của bà Cúc không chỉ là mất mát của một gia đình, mà là hồi chuông cảnh tỉnh xã hội về thực trạng những người già cô đơn, về sự lạnh lùng đang len lỏi trong mối quan hệ máu mủ.

Một cụ già dành cả đời chắt chiu, tằn tiện, không ngờ tài sản tích cóp được lại trở thành lý do dẫn đến cái chết kinh hoàng dưới tay chính người ruột thịt. Pháp luật có thể xử phạt, nhưng những mất mát như thế – chẳng bản án nào có thể bù đắp.